ದ್ವಿತೀಯ ಪಿ.ಯು.ಸಿ ಅಧ್ಯಾಯ-3 ಸಿಂಧೂ ನಾಗರಿಕತೆ ಇತಿಹಾಸ ನೋಟ್ಸ್, 2nd Puc History Chapter 3 Notes Question Answer Sindhu Nagarikathe Notes in Kannada Pdf Kseeb Solution For Class 12 History Chapter 3 Notes Indus Civilization in Kannada Notes ಸಿಂಧೂ ನಾಗರಿಕತೆ Pdf Download
2nd Puc History Chapter 3 Notes Question Answers
I. ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ ಒಂದು ಪದ ಅಥವಾ ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ :
1. ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಹಡಗು ಕಟ್ಟೆ ಎಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ ?
ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಹಡಗು ಕಟ್ಟೆ ಲೋಥಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ .
2. ಸಿಂಧೂ ಜನರ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆಯನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿ .
ಸಿಂಧೂ ಜನರ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ ಮಾತೃದೇವತೆ .
3. ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯನ್ನು ಯಾವ ವರ್ಷ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು ?
1904 .
4. ಮೊಹೆಂಜೊದಾರೋ ಪದದ ಅರ್ಥವೇನು ?
ಮೊಹೆಂಜೊದಾರೋ ಎಂದರೆ ಮಡಿದವರ ದಿಬ್ಬ .
5. ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಸ್ನಾನ ಗೃಹ ಎಲ್ಲಿದೆ ?
ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಸ್ನಾನ ಗೃಹ ಮೆಹೆಂಜೋದಾರೋನಲ್ಲಿದೆ .
II . ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ 2 ಪದ ಅಥವಾ 2 ವಾಕ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ :
1 . ಸಿಂಧೂ ಜನರ ಯಾವುದಾದರೂ ಎರಡು ಆಮದು ಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿ .
ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಹರಳುಗಳು , ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ತವರ
2. ಸಿಂಧೂ ಜನರ ಯಾವುದಾದರೂ ಎರಡು ರಫ್ತುಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿ.
ದಂತ , ಚಿನ್ನ , ಮುತ್ತು ಮತ್ತು ಮರದ ದಿಮ್ಮಿ .
3. ಹರಪ್ಪಾ ಮತ್ತು ಮೊಹೆಂಜೊದಾರೋಗಳನ್ನು ಯಾರು ಕಂಡು ಹಿಡಿದರು ?
ಹರಪ್ಪಾ – ಡಾ ಆರ್.ಬಿ. ದಯಾರಾಮ್ ಸಹಾನಿ ಮೆಹೆಂಜೊದಾರೋ ಡಾ ಆರ್.ಡಿ.ಬ್ಯಾನರ್ಜಿ
4. ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಯಾವುದಾದರೂ ಎರಡು ನಗರಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸಿ .
ಕಾಲಿಬಂಗನ್ , ದೋಲವಿರಾ .
5. ಸಿಂಧೂ ಜನರ ಶವ ಸಂಸ್ಕಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿ .
ದಹನ ಮತ್ತು ಹೂಳುವ ಪದ್ಧತಿ ,
6. ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಅಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಯಾವುದಾದರೂ ಎರಡು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿ .
* ಆರ್ಯರ ಆಕ್ರಮಣ
* ಪ್ರಕೃತಿ ವಿಕೋಪ
2nd Puc History 3rd Chapter Notes in Kannada Medium
III . ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ 15-20 ವಾಕ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ :
1. ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ನಗರ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿ .
- ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ನಗರ ಯೋಜನೆ ; ಅವರು ಅತ್ಯಂತ ಉನ್ನತ , ನಾಗರೀಕ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ .
- ಯೋಜನಾಬದ್ದ ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣ ಕೆಲವು ನಗರಗಳು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಎತ್ತರದ ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿತ ಮುರದುರ್ಗ ಹೊಂದಿವೆ .
- ರಸ್ತೆಯ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಕಸದ ತೊಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳು ಒಂದು ಉತ್ತಮ ನಗರಾಡಳಿತವಿತ್ತೆಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ .
- ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ , ಇಂಗುಗುಂಡಿ , ವಿಶಾಲವಾದ ರಸ್ತೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು .
- ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಜನವಸತಿ ಪ್ರದೇಶವಿದೆ . ಅವೆರಡರ ಸುತ್ತಲೂ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳ ಬೃಹತ್ ಗೋಡೆಯಿದೆ . ಬೀದಿಗಳು ನೇರವಾಗಿದ್ದು , ದೀಪದ ಕಂಬಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ .
- ಮೆಹೆಂಜೋದಾರೋವಿನಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನದ ಕೊಳ , ಉಗ್ರಾಣಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ .
- ಸುಟ್ಟ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಂದ , ಮೇಲ್ದಾವಣಿ ಹೊಂದಿದ ಒಂದು ಮತ್ತು ಬಹು ಅಂತಸ್ತಿನ ಮನೆಗಳೂ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ
2. ಸಿಂಧೂ ಜನರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಿರಿ .
ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ
- ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ ವರ್ಗಗಳಾದ ಪಂಡಿತ ವರ್ಗ , ಯೋಧರು , ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಶ್ರಮಿಕರು ಎಂಬುದಾಗಿದ್ದರು .
- ಗೋಧಿ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರವಾಗಿದ್ದು , ಬಾರ್ಲಿ , ಹಣ್ಣು ತರಕಾರಿ , ಹಾಲು , ಮೀನು , ಮಾಂಸ , ಹಂದಿಮಾಂಸ , ಕೋಳಿ , ಆಮೆ , ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಉಡುಪು ಸರಳವಾಗಿದ್ದು ಹತ್ತಿ ಮತ್ತು ಉಣ್ಣೆ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತೊಡುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಮೇಲು ಉಡುಗೆ ಮತ್ತು ಧೋತಿಯನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಸ್ತ್ರೀ ಪುರುಷರಿಬ್ಬರೂ ಆಭರಣಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದು ಕಿವಿಯೋಲೆ , ಕಾಲುಗೆಜ್ಜೆ , ನಡುಪಟ್ಟಿ , ನತ್ತು ಮತ್ತು ಕಂಚಿನ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ದಂತದ ಬಾಚಣಿಗೆಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿ ಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಒಳಾಂಗಣ ಮತ್ತು ಹೊರಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಜನರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒಲವಿತ್ತು .
- ಬೇಟೆ , ಪಗಡೆ , ಮೀನು ಹಿಡಿಯುವುದು , ಚದುರಂಗ , ನೃತ್ಯ , ಸಂಗೀತ ಪ್ರಮುಖ ಹವ್ಯಾಸಗಳಾಗಿದ್ದವು .
- ಅಲಂಕೃತ ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ಕಂಚಿನ ಆಯುಧಗಳಾದ ಕೊಡಲಿ , ಭರ್ಜಿ , ಕಠಾರಿ , ಗದೆ , ಕವಣೆ , ಬಿಲ್ಲುಬಾಣಗಳನ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಶವಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನು ದಹನ ಇಲ್ಲವೇ ಹೂಳುವ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು .
ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ :
- ಕೃಷಿ ಪ್ರಮುಖ ಕಸುಬಾಗಿದ್ದು , ಅದರೊಂದಿಗೆ ಪಶುಪಾಲನೆ ಮತ್ತು ಹೈನುಗಾರಿಕೆ ಇತ್ತು .
- ನೀರಾವರಿ ಕಲೆಯೂ ಗೊತ್ತಿತ್ತು .
- ನೂಲುವುದು , ನೇಯುವುದು , ಬಣ್ಣ ಹಾಕುವುದು , ಕುಂಬಾರಿಕೆ , ಮರಗೆಲಸ , ಲೋಹಕೈಗಾರಿಕೆ , ಮುಂತಾದ ಕುಶಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅಸ್ಥಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದವು .
- ಸಿಂಧೂ ಜನರಿಗೆ ತೂಕ ಮತ್ತು ಅಳತೆಗಳು ಗೊತ್ತಿದ್ದವು . ದಶಮಾಂಶ ಪದ್ಧತಿಯ ಜ್ಞಾನವಿತ್ತು .
- ವಸ್ತು ವಿನಿಮಯ ಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು .
- ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ , ರಾಜಸ್ತಾನ , ಗುಜರಾತ್ ಮುಂತಾದವು ಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದರು .
- ದಂತ , ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಮರದ ದಿಮ್ಮಿ ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಅಮೂಲ್ಯ ಹರಳುಗಳು , ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ತವರ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು . ಆನೆ ಮತ್ತು ಒಂಟೆಗಳನ್ನು ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆಗಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
3. ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿ .
- ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆಯ ನಗರ ಯೋಜನೆ ಅವರು ಅತ್ಯಂತ ಉನ್ನತ ನಾಗರೀಕ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ .
- ಯೋಜನಾ ಬದ್ದ ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣ ಕೆಲವು ನಗರಗಳು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಎತ್ತರದ ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿತ ಮುರದುರ್ಗ ಹೊಂದಿವೆ .
- ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಜನವಸತಿ ಪ್ರದೇಶವಿದೆ . ಅವೆರಡರ ಸುತ್ತಲೂ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳ ಬೃಹತ್ ಗೋಡೆಯಿದೆ . ಬೀದಿಗಳು ನೇರವಾಗಿದ್ದು , ದೀಪದ ಕಂಬಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ .
- ರಸ್ತೆಯ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಕಸದ ತೊಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳು ಒಂದು ಉತ್ತಮ ನಗರಾಡಳಿತ ವಿತ್ತೆಂಬುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ .
- ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ , ಇಂಗುಗುಂಡಿ , ವಿಶಾಲವಾದ ರಸ್ತೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು . ಮೆಹೆಂಜೋದಾರೋವಿನಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನದ ಕೊಳೆ , ಉಗ್ರಾಣಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ .
- ಸುಟ್ಟ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಂದ , ಮೇಲ್ದಾವಣಿ ಹೊಂದಿದ ಒಂದು ಮತ್ತು ಬಹು ಅಂತಸ್ತಿನ ಮನೆಗಳೂ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ .
ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ :
- ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿ ಆಧಾರಿತ ವರ್ಗಗಳಾದ ಪಂಡಿತ ವರ್ಗ , ಯೋಧರು , ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಶ್ರಮಿಕರು ಎಂಬುದಾಗಿದ್ದರು .
- ಗೋಧಿ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರವಾಗಿದ್ದು , ಬಾರ್ಲಿ , ಅಕ್ಕಿ , ಹಣ್ಣು ತರಕಾರಿ , ಹಾಲು , ಮೀನು , ಮಾಂಸ , ಹಂದಿಮಾಂಸ , ಕೋಳಿ , ಆಮೆ , ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಉಡುಪು ಸರಳವಾಗಿದ್ದು ಹತ್ತಿ ಮತ್ತು ಉಣ್ಣೆ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತೊಡುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ಮೇಲು ಉಡುಗೆ ಮತ್ತು ಧೋತಿಯನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಸ್ತ್ರೀ ಪುರುಷರಿಬ್ಬರೂ ಆಭರಣ ಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದು ಕಿವಿಯೋಲೆ , ಕಾಲುಗೆಜ್ಜೆ , ನಡುಪಟ್ಟಿ , ನತ್ತು ಮತ್ತು ಕಂಚಿನ ಕನ್ನಡಿ ಮತ್ತು ದಂತದ ಬಾಚಣಿಗೆಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಒಳಾಂಗಣ ಮತ್ತು ಹೊರಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಜನರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಂಬಲವಿತ್ತು . ಬೇಟೆ , ಪಗಡೆ , ಮೀನು ಹಿಡಿಯುವುದು , ಚದುರಂಗ , ನೃತ್ಯ , ಸಂಗೀತ ಪ್ರಮುಖ ಹವ್ಯಾಸಗಳಾಗಿದ್ದವು .
- ಅಲಂಕೃತ ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ಕಂಚಿನ ಆಯುಧಗಳಾದ ಕೊಡಲಿ , ಭರ್ಜಿ , ಕಠಾರಿ , ಗದೆ , ಕವಣೆ , ಬಿಲ್ಲುಬಾಣಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಶವಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನು ದಹನ ಇಲ್ಲವೇ ಹೂಳುವ ಪದ್ದತಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು .
ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ :
- ಕೃಷಿ ಪ್ರಮುಖ ಕಸುಬಾಗಿದ್ದು , ಅದರೊಂದಿಗೆ ಪಶುಪಾಲನೆ ಮತ್ತು ಹೈನುಗಾರಿಕೆ ಇತ್ತು .
- ನೀರಾವರಿ ಕಲೆಯೂ ಗೊತ್ತಿತ್ತು .
- ನೂಲುವುದು , ನೇಯುವುದು , ಬಣ್ಣ ಹಾಕುವುದು , ಕುಂಬಾರಿಕೆ , ಮರಗೆಲಸ , ಲೋಹ , ಕೈಗಾರಿಕೆ , ಮುಂತಾದ ಕುಶಲ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದವು .
- ಸಿಂಧೂ ಜನರಿಗೆ ತೂಕ ಮತ್ತು ಅಳತೆಗಳು ಗೊತ್ತಿದ್ದವು . ದಶಮಾಂಶ ಪದ್ಧತಿಯ ಜ್ಞಾನವಿತ್ತು .
- ವಸ್ತು ವಿನಿಮಯ ಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು .
- ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ , ರಾಜಸ್ತಾನ , ಗುಜರಾತ್ ಮುಂತಾದವು ಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಂತರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದರು .
- ದಂತ , ಚಿನ್ನ ಮತ್ತು ಮರದ ದಿಮ್ಮಿ ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಅಮೂಲ್ಯ ಹರಳುಗಳು , ತಾಮ್ರ ಮತ್ತು ತವರ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು .
- ಆನೆ ಮತ್ತು ಒಂಟೆಗಳನ್ನು ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆಗಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು .
2nd Puc History 3rd Chapter Mcq Questions
ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರಗಳು:
1. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿರುವ ಕೋಟ್ಡಿಜಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದವರು ಯಾರು ?
ಎಫ್.ಎ.ಖಾನ್ .
2. ಸುಮಾರು 5000 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಿಸರ್ಗದ ಹೊಡೆತವನ್ನು ಎದುರಿಸಿ ಉಳಿದಿರುವ ಹರಪ್ಪ ನಾಗರೀಕತೆಯ ಕುರುಹು ಯಾವುದು ?
ಮೊಹೇಂಜುದಾರೋವಿನ ಸ್ನಾನದ ಕೊಳ .
3 . ಸಿಂಧೂ ನಾಗರೀಕತೆ ಪ್ರಪಂಚದ ಇತರೆ ಯಾವ ನಾಗರೀಕತೆಗಳ ಸಮಕಾಲೀನ ನಾಗರೀಕತೆಯಾಗಿದೆ ?
ಈಜಿಪ್ಟ್ , ಮೆಸಪಟೋಮಿಯಾ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಾಗರೀಕತೆಗಳ ಸಮಕಾಲೀನ ನಾಗರೀಕತೆಯಾಗಿದೆ .
4.’ ಬನವಲಿ ‘ ಯಾವ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿದೆ ?
ಹರಿಯಾಣ
5. ಸುಟ್ಟ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ವೇದಿಕೆ ಎಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ?
ಹರಪ್ಪಾ ಮತ್ತು ಕಾಲಿಬಂಗನ್ಗಳಲ್ಲಿ ,
FAQ
ಸಿಂಧೂ ಜನರ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ ಮಾತೃದೇವತೆ .
ಮೊಹೆಂಜೊದಾರೋ ಎಂದರೆ ಮಡಿದವರ ದಿಬ್ಬ .
ಹರಪ್ಪಾ ಮತ್ತು ಕಾಲಿಬಂಗನ್ಗಳಲ್ಲಿ ,
ಇತರೆ ವಿಷಯಗಳು:
ದ್ವಿತೀಯ ಪಿ.ಯು.ಸಿ ಇತಿಹಾಸ ನೋಟ್ಸ್
ದ್ವಿತೀಯ ಪಿ.ಯು.ಸಿ ಎಲ್ಲಾ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳ Pdf
1 ರಿಂದ 12ನೇ ತರಗತಿ ಕನ್ನಡ ನೋಟ್ಸ್
1 ರಿಂದ 9ನೇ ತರಗತಿ ವರೆಗಿನ ಕಲಿಕಾ ಚೇತರಿಕೆ PDF
Supar