savayava krushi prabandha in kannada, savayava krishi essay in kannaḑa ಸಾವಯವ ಬೇಸಾಯ ಪ್ರಬಂಧ, ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಕುರಿತು ಪ್ರಬಂಧ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ.
ಈ ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ ನೀವು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಪದದ ಅರ್ಥ ,ಇತಿಹಾಸ, ಸಾವಯವಕೃಷಿಯ ಮಹತ್ವ ಅಥವಾ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನುಪಡೆಯಬಹುದು.
ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಪ್ರಬಂಧ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ
ಪೀಠಿಕೆ
ಆಧುನಿಕ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ವಿವೇಚನೆಯಿಲ್ಲದ ಬಳಕೆಯು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಭೂಮಿಯ ಫಲವತ್ತತೆಯ ಅವನತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೆಟ್ಟ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಕುರಿತಾದ ಈ ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ಆಹಾರ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ರೈತರು ಬಳಸುವ ಅಪಾಯಕಾರಿ ವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಮಾತನಾಡುತ್ತೇವೆ. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಎಂದರೇನು ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆಯೂ ನಾವು ಮಾತನಾಡುತ್ತೇವೆ. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಮೇಲಿನ ಈ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ನಾಗರಿಕ ಸೇವಾ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ತಯಾರಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಬಳಸಬಹುದು.
ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಅರ್ಥ
ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸುವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳು, ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳು ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳನ್ನು ಬಳಸದೆ ಜೈವಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು (ಬೂದಿ, ಸಗಣಿ, ಬೇವು,ಕುರಿ ಗೊಬ್ಬರ,ಕೋಳಿ ಗೊಬ್ಬರ,ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ ಇತ್ಯಾದಿ) ಬಳಸುವ ಕೃಷಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭೂಮಿಯ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ವುಸುತ್ತದೆ ಪರಿಸರವನ್ನು ಕಲುಷಿತ ಮುಕ್ತವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಯವಕೃಷಿಯ ಇತಿಹಾಸ
1905-1924 ರವರೆಗೆ, ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಹೊವಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಗೇಬ್ರಿಯಲ್ ಹೊವಾರ್ಡ್ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿಗೆ 1940 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕ ‘ಆನ್ ಅಗ್ರಿಕಲ್ಚರಲ್ ಟೆಸ್ಟಮೆಂಟ್’ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದರು. ಅವರ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ವಿದ್ವಾಂಸರ ಮೇಲೆ ಬಹಳ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದವು. 1990 ರ ನಂತರ, ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯು ಪ್ರಪಂಚದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ವಿಷಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ:
ನಗರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣದ ನಂತರ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಫೋಟವು ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಗಳ ಕಳವಳದ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಹಸಿವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು, ಕೃತಕ ವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ಬೆಳೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸಮಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಹಾನಿಕಾರಕ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಬೆಳೆಗಳ ಉತ್ಪಾದನಾ ದರವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳು, ಹಾನಿಕಾರಕ ಕೀಟನಾಶಕಗಳು, ಶಿಲೀಂಧ್ರನಾಶಕಗಳು, ಸಸ್ಯನಾಶಕಗಳು ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಈ ವಿಧಾನಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಈ ತಂತ್ರಗಳು ರೈತರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಇಳುವರಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದಾದರೂ, ಅವು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ದೂರದೃಷ್ಟಿಯಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಾವು ಸೇವಿಸುವ ಆಹಾರದ ವಿಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಮಾನವ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಈ ದುರಂತವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯು ಅಂತಿಮ ಪರಿಹಾರವಾಗಿದೆ.
ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯು ಒಂದು ತಂತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಗಾಳಿ, ನೀರು ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನಂತಹ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸುಸ್ಥಿರ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಭೂಮಿಯ ಕೃಷಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಎಂದರೆ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರ್ಥವಲ್ಲ. ಅನೇಕ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ, ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ರಸಗೊಬ್ಬರಗಳು ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳನ್ನು ಬೆಳೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿವೆಯೇ ಹೊರತು ನಾವು ಸೇವಿಸುವ ಆಹಾರಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲ. ಸಾವಯವ ಮತ್ತು ಅಜೈವಿಕ ಕೃಷಿಯ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಭೇದಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಅಜೈವಿಕ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ, ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತದೆ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನದ ನಂತರ ಮಣ್ಣನ್ನು ಬಂಜರುಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಈ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಆಹಾರದೊಳಗೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಆಹಾರ ಸರಪಳಿಗಳಿಗೆ ಭೇದಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
- ಅಜೈವಿಕ ಕೃಷಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು. ಅಲ್ಲದೆ, ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿತವಾಗಿ ಬಳಸುವುದು ಸಾಧ್ಯ.
- ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಅರಣ್ಯನಾಶವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ
- ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನ್ನದ ಬೆಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅಂದರೆ ರೈತರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಲಾಭ ಗಳಿಸಬಹುದು
- ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದರಿಂದ ರೈತರಿಗೆ ಬೆಳೆ ಇಳುವರಿಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಯುತ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಪರಿಸರವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಯೋಜನವೆಂದರೆ ಅದು ಮಣ್ಣಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯನ್ನು 2001-2002 ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸಮಯದ ರಾಜ್ಯದ ಎಲ್ಲ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಲಾಕ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಆರಂಭಿಸಿ ಈ ಗ್ರಾಮಗಳಿಗೆ ಸಾವಯವ ಗ್ರಾಮಗಳೆಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ-
• ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮಿಷನ್ ಸಾವಯವ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
• ಪರಂಪರಾಗತ್ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಶ್ ಯೋಜನೆ
ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ
ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು 2001-2002 ರಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು, ಪ್ರಸ್ತುತ ಅದು ತನ್ನ ಪ್ರದೇಶದ ಸುಮಾರು 27% (0.76 ಮಿಲಿಯನ್ ಹೆಕ್ಟೇರ್) ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ಸಿಕ್ಕಿಂ ಸುಮಾರು 75000 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಾವಯವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಪ್ರದೇಶವು 33.32 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಆಗಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು
ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಫ್ ಆರ್ಗಾನಿಕ್ ಅಗ್ರಿಕಲ್ಚರ್ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತವು ಪ್ರಪಂಚದ ಒಟ್ಟು ಸಾವಯವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ 30% ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಒಟ್ಟು ಕೃಷಿಯೋಗ್ಯ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 2.59% ಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ.
ತೀರ್ಮಾನ
ಭಾರತವು ಕೃಷಿ ದೇಶವಾಗಿದೆ, ಅದರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸುಮಾರು 70% ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೃಷಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನರು ಬಡತನಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ದುಬಾರಿ ಗೊಬ್ಬರದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ, ರೋಗಗಳೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಗರ ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ಖರ್ಚು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಉಳಿತಾಯವೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಇದರ ನೇರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.
ನಮ್ಮ ಕೃಷಿ-ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲು ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳು ರೈತರಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕು. ಅಲ್ಲದೆ, ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯನ್ನು ನಾವು ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ, ನೀರಿನ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಮಣ್ಣಿನ ಸವೆತವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ, ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮತ್ತು ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಕೃತಕ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು.
FAQ
ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಎಂದರೇನು?
ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸುವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳು, ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಿಯಂತ್ರಕಗಳು ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳನ್ನು ಬಳಸದೆ ಜೈವಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು (ಬೂದಿ, ಸಗಣಿ, ಬೇವು,ಕುರಿ ಗೊಬ್ಬರ,ಕೋಳಿ ಗೊಬ್ಬರ,ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ ಇತ್ಯಾದಿ) ಬಳಸುವ ಕೃಷಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಭೂಮಿಯ ಫಲವತ್ತತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ವುಸುತ್ತದೆ ಪರಿಸರವನ್ನು ಕಲುಷಿತ ಮುಕ್ತವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
• ಈಶಾನ್ಯ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮಿಷನ್ ಸಾವಯವ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
• ಪರಂಪರಾಗತ್ ಕೃಷಿ ವಿಕಾಶ್ ಯೋಜನೆ
ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಬಂಧ – savayava krushi prabandha in kannada pdf
ಇತರ ವಿಷಯಗಳು
ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನೀವು ತಿಳಿಯಲು ಕೆಳಗಡೆ ನಮ್ಮ ಆಪ್ ಲಿಂಕನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ ನೀವು ಡೌನ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆKannada Deevige app
ನೀವು ನಮ್ಮ ಟೆಲಿಗ್ರಾಮ್ ಚಾನೆಲ್ ಗೆ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಿ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಹೊಸ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಿರಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಮ್ ಗೆ ಜಾಯಿನ್ ಆಗಿ
